نحوه ساخت و نصب گلخانه های تونلی شامل مراحل خاصی است. ابتدا باید بستر مناسب برای گلخانه انتخاب شود. سپس، فریمهای فلزی به صورت دایرهای یا بیضی شکل در زمین نصب میشود. روی این فریمها پوشش پلاستیکی کشیده میشود تا محیط داخلی را از عوامل جوی محافظت کند. نصب دربها و سیستمهای تهویه نیز مرحله بعدی است. در نهایت، با انجام تنظیمات نهایی، گلخانه آماده بهرهبرداری میشود.
گلخانههای تونلی به دلیل ساخت ساده، هزینه پایین و کارآیی بالا، به یکی از پرطرفدارترین انواع گلخانهها تبدیل شدهاند. این گلخانهها با ایجاد محیطی کنترلشده، امکان کشت محصولات مختلف را در تمام فصول سال فراهم میکنند.
در این مقاله، به صورت جامع به مراحل ساخت و نصب گلخانههای تونلی پرداخته میشود.
راهنمای انتخاب مکان مناسب و طراحی گلخانه
برای انتخاب مکان مناسب گلخانه، عواملی چون نورگیری کافی و دور بودن از سایه درختان و ساختمانها حائز اهمیت است. زمین انتخابی باید مسطح بوده و زهکشی مناسبی داشته باشد تا از تجمع آب و آسیب به ریشه گیاهان جلوگیری شود. همچنین جهت قرارگیری گلخانه باید به گونهای باشد که بیشترین میزان نور خورشید را دریافت کند تا شرایط رشد مطلوب برای گیاهان فراهم شود.
طراحی ابعاد و پوشش گلخانه به عوامل متعددی بستگی دارد. ابعاد مناسب گلخانه با توجه به نوع محصولی که قرار است در آن کشت شود و میزان تولید مورد نظر تعیین میگردد. ارتفاع گلخانه نیز باید طوری در نظر گرفته شود که کار کردن در داخل آن راحت و آسان باشد. انتخاب نوع پوشش گلخانه مانند پلیاتیلن یا پلیکربنات، به شرایط آب و هوایی منطقه و همچنین نوع محصول کشت شده وابسته است.
تجهیزات مورد نیاز برای ساخت و نصب گلخانه های تونلی
برای ساخت و نصب گلخانههای تونلی، به مواد و تجهیزات زیر نیاز دارید:
- سازه: لولههای گالوانیزه، اتصالات، پیچ و مهره
- پوشش: ورق پلیاتیلن یا پلیکربنات
- سیستم آبیاری: قطرهای یا بارانی
- سیستم تهویه: فن، دریچه
- سیستم گرمایش: بخاری، هیتر گلخانه
- ابزار: اره، پیچگوشتی، انبردست
مراحل ساخت و نصب گلخانه های تونلی
مراحل ساخت و نصب گلخانه های تونلی به ترتیب زیر است:
-
آمادهسازی زمین
ابتدا باید سطح زمین را کاملا تسطیح کرد تا بستری یکدست و مسطح برای نصب سازه ایجاد شود. پس از تسطیح، نوبت به ایجاد پایههای بتنی میرسد. این پایهها وظیفه تحمل وزن سازه گلخانه و همچنین اتصال آن به زمین را بر عهده دارند. ایجاد پایههای بتنی مستحکم و با عمق مناسب، از جمله عوامل مهم در پایداری و طول عمر گلخانه محسوب میشود.
-
نصب سازه
نصب سازه گلخانه شامل دو مرحله اصلی است. در مرحله اول، لولهها و اتصالات سازه مطابق نقشه طراحی شده، به یکدیگر متصل میشوند. پس از اتمام مونتاژ، سازه آماده نصب بر روی پایههای بتنی است.
برای این منظور، سازه به دقت بر روی پایهها قرار گرفته و به کمک اتصالات مناسب، به صورت محکم و پایدار به آنها متصل میشود. دقت در این مرحله از کار بسیار مهم است تا سازه در برابر عوامل محیطی مانند باد و بارندگی مقاومت کافی داشته باشد.
-
نصب پوشش
پس از نصب سازه، نوبت به پوشاندن آن با پوشش مناسب میرسد. پوشش انتخاب شده (مانند پلیاتیلن یا پلیکربنات) با دقت بر روی سازه کشیده شده و به کمک طناب یا گیرههای مخصوص محکم میشود. برای ایجاد تهویه مناسب و کنترل دما و رطوبت داخل گلخانه، دریچهها و فنهای مورد نیاز نیز در نقاط مشخص شده بر روی پوشش نصب میگردند.
-
نصب سیستمهای جانبی
پس از نصب سازه و پوشش گلخانه، نوبت به نصب سیستمهای جانبی میرسد. این سیستمها شامل آبیاری، گرمایش و تهویه میشوند. سیستم آبیاری برای تأمین آب مورد نیاز گیاهان به صورت خودکار یا دستی طراحی و نصب میگردد.
سیستم گرمایشی نیز برای حفظ دمای مطلوب در فصل سرد سال و سیستم تهویه برای تنظیم رطوبت و دمای داخل گلخانه در فصول گرم سال استفاده میشود. نصب صحیح و دقیق این سیستمها، نقش مهمی در افزایش بازدهی و کیفیت محصولات تولیدی در گلخانه دارد.
عایقبندی
برای حفظ دمای مطلوب داخل گلخانه و کاهش اتلاف گرما، استفاده از عایقهای حرارتی ضروری است. این عایقها معمولاً در قسمتهای مختلف گلخانه مانند دیوارها، سقف و کف نصب میشوند تا از هدر رفتن انرژی گرمایی جلوگیری کنند. مواد عایقی مانند پشم سنگ، فوم پلی اورتان و فویلهای عایق، به دلیل خاصیت عایقکاری بالا، به طور گسترده در گلخانهها استفاده میشوند.
نکات مهم در ساخت و نصب گلخانه های تونلی
در طراحی و ساخت گلخانه تونلی، رعایت برخی نکات مهم میتواند به بهبود عملکرد گلخانه و رشد بهتر گیاهان کمک کند. به این نکات توجه کنید:
- مقاومت در برابر باد و باران: سازه باید به گونهای طراحی شود که در برابر باد و باران مقاوم باشد.
- عایقبندی مناسب: عایقبندی مناسب باعث کاهش اتلاف گرما و حفظ رطوبت در داخل گلخانه میشود.
- تهویه مناسب: تهویه مناسب برای جلوگیری از افزایش دما و رطوبت بیش از حد ضروری است.
- آبیاری مناسب: آبیاری باید به صورت منظم و با توجه به نیاز گیاهان انجام شود.
- کنترل آفات و بیماریها: برای جلوگیری از شیوع آفات و بیماریها، باید اقدامات لازم انجام شود.
مزایای گلخانههای تونلی
گلخانههای تونلی به دلیل ساختار ساده، هزینه ساخت پایین و کارایی بالا، انتخاب مناسبی برای بسیاری از کشاورزان هستند. این گلخانهها با ایجاد محیطی کنترلشده، امکان کشت محصولات مختلف را در خارج از فصل و با کیفیت بالا فراهم میآورند. از جمله مزایای گلخانههای تونلی میتوان به کنترل بهتر دما و رطوبت، محافظت از گیاهان در برابر آفات و بیماریها، افزایش بهرهوری آب، امکان کشت محصولات چندگانه در طول سال و در نهایت افزایش درآمد کشاورزان اشاره کرد.
همچنین، نصب و راهاندازی آسان و قابلیت استفاده از ماشینآلات کشاورزی در این نوع گلخانهها از دیگر مزایای آنها به شمار میرود.
انتخاب پوشش مناسب برای گلخانه تونلی
انتخاب پوشش مناسب یکی از مهمترین عوامل در کارایی و طول عمر گلخانه تونلی است. پوششها باید بتوانند نور کافی را به داخل گلخانه عبور دهند، در عین حال از گیاهان در برابر اشعههای مضر خورشید، باران، برف و تغییرات دمایی محافظت کنند. انواع پوشش گلخانه تونلی عبارتند از:
- پلیاتیلن: متداولترین و ارزانترین نوع پوشش است. در ضخامتها و انواع مختلفی تولید میشود.
- پلیکربنات: شفافیت و عایق حرارتی بالایی دارد. گرانتر از پلیاتیلن است اما دوام بیشتری دارد.
- شیشه: شفافیت بسیار بالا و عایق حرارتی خوبی دارد. اما سنگین و شکننده است و هزینه نصب آن بالاست.
سیستمهای آبیاری گلخانه تونلی
سیستمهای آبیاری گلخانههای تونلی نقش بسیار مهمی در تأمین رطوبت مورد نیاز گیاهان و افزایش بهرهوری آب دارند. این سیستمها به روشهای مختلفی مانند قطرهای، بارانی، و مه پاش قابل اجرا هستند. آبیاری قطرهای به دلیل دقت بالا در توزیع آب و کود، کاهش تبخیر و امکان برنامهریزی دقیق، پرکاربردترین روش در گلخانههای تونلی است.
سیستمهای آبیاری اتوماتیک نیز با استفاده از سنسورها و کنترلرها، امکان آبیاری هوشمند و بر اساس نیاز گیاهان را فراهم میکنند. انتخاب نوع سیستم آبیاری مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع محصول، اندازه گلخانه، شرایط آب و هوایی و بودجه بستگی دارد.
همچنین آشنا شوید با: خرید فن 140 گلخانه
جمع بندی
ساخت و نصب گلخانه های تونلی یک فرآیند چند مرحلهای است که با انتخاب مکان مناسب آغاز میشود و با نصب سیستمهای جانبی پایان مییابد. گلخانههای تونلی با ایجاد محیطی کنترل شده، امکان کشت محصولات مختلف را در خارج از فصل فراهم میکنند و به افزایش بهرهوری و کیفیت محصولات کمک میکنند. مزایای این گلخانهها شامل هزینه ساخت پایین، سادگی ساخت، کنترل شرایط محیطی، افزایش تولید و کاهش مصرف آب است. سایت گلخانه سازکو به عنوان یک منبع معتبر، اطلاعات مفیدی در زمینه ساخت و نصب گلخانههای تونلی ارائه میدهد و میتواند راهنمای خوبی برای کشاورزان و علاقهمندان به گلخانهداری باشد.