گلخانه تونلی یکی از انواع محبوب گلخانههاست که به دلیل ویژگیهای خاص خود، توجه زیادی را جلب کرده است. این نوع گلخانهها به راحتی قابل ساخت و راهاندازی هستند و در زمان کوتاهی میتوان آنها را ایجاد کرد. یکی از مزایای کلیدی گلخانههای تونلی، امکان دسترسی آسان به گیاهان و کنترل بهینه شرایط محیطی است. هزینه ساخت گلخانه بسته به نوع و کیفیت مصالح به کار رفته متفاوت است. با توجه به مزایای اقتصادی و عملکردی، گلخانههای تونلی به عنوان یک گزینه ایدهآل برای کشاورزان و باغداران شناخته میشوند.
در این مطلب با ما همراه باشید تا با گلخانه تونلی و مزایای آن بیشتر آشنا شوید.
گلخانه تونلی چیست؟
گلخانه تونلی یک سازه کشاورزی است که به شکل یک تونل طراحی میشود و با پوشش شفاف، برای پرورش گیاهان به کار میرود. این نوع گلخانه به دلیل طراحی ساده و هزینههای کم، بهویژه در مناطق با آب و هوای متغیر و سرد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. سازههای گلخانهای تونلی معمولاً از پروفیلهای فلزی یا چوبی ساخته میشوند و با نایلون یا پلاستیک مقاوم پوشش داده میشوند، که به گیاهان اجازه میدهد نور کافی دریافت کنند و از شرایط جوی محافظت شوند.
یکی از ویژگیهای بارز گلخانههای تونلی، ایجاد دمای مناسب و کنترل رطوبت در داخل سازه است. با توجه به شکل خاص این گلخانهها، جریان هوا بهخوبی برقرار میشود و این امر به کاهش ریسک بیماریهای گیاهی کمک میکند. علاوه بر این، گلخانههای تونلی به کشاورزان این امکان را میدهند که در تمام طول سال، حتی در فصلهای سرد، به کشت محصولات بپردازند.
این گلخانهها به سادگی قابل جابجایی و حمل هستند و میتوانند در اندازهها و اشکال مختلف طراحی شوند. هزینه ساخت و راهاندازی گلخانههای تونلی نسبت به سایر انواع گلخانهها پایینتر است و به همین دلیل، گزینهای اقتصادی و مقرونبهصرفه برای بسیاری از کشاورزان و باغداران به شمار میروند. در نهایت، گلخانههای تونلی بهعنوان یک راهکار مؤثر برای افزایش بهرهوری کشاورزی و تولید محصولات با کیفیت بالاتر شناخته میشوند.
کاربردهای گلخانه تونلی
گلخانههای تونلی بهخاطر طراحی خاص خود کاربردهای متنوعی در کشاورزی دارند. یکی از اصلیترین کاربردهای این نوع گلخانهها، کشت انواع سبزیجات و صیفیجات است. با ایجاد یک محیط کنترلشده، کشاورزان میتوانند در تمام طول سال به تولید محصول بپردازند و از شرایط جوی نامساعد در امان باشند.
علاوه بر این، گلخانههای تونلی برای پرورش گیاهان زینتی و گلها نیز بسیار مناسب هستند. این گلخانهها به باغداران این امکان را میدهند که گیاهان را در شرایط ایدهآل رشد دهند و از کیفیت بالای محصولات اطمینان حاصل کنند.
همچنین، گلخانههای تونلی برای کشت گیاهان دارویی و گیاهان خاص که نیاز به محیط خاصی دارند به کار میروند. این نوع گلخانهها به دلیل کنترل دما و رطوبت، شرایط مناسبی را برای رشد گیاهان حساس فراهم میکنند.
مزایای احداث گلخانه تونلی
احداث گلخانه تونلی مزایای فراوانی برای کشاورزان و باغداران به ارمغان میآورد. یکی از اصلیترین مزیتهای این نوع گلخانه، ابعاد کوچک آن است که باعث میشود به سرعت گرم شده و تهویه هوا بهراحتی انجام شود. همچنین، ساخت گلخانه تونلی با استفاده از تجهیزات کم و بدون نیاز به جوشکاری، بسیار ساده و سریع است.
همچنین این گلخانهها راحت تر آفت ها را کنترل می کنند. زیرا طراحی آنها به گونهای است که میتوان بهراحتی با استفاده از روشهای غیرشیمیایی، آفات را مدیریت کرد. با راهاندازی این نوع گلخانه، کشاورزان میتوانند در هر شرایط آب و هوایی، محصولات با کیفیتی تولید کنند، زیرا دما و رطوبت داخل گلخانه به راحتی قابل کنترل است.
علاوه بر این، طراحی گلخانههای تونلی به گونهای است که امکان ورود و خروج آسان ماشینآلات کشاورزی را فراهم میکند. همچنین، اگر گلخانه در جهت وزش باد ساخته شود، با باز کردن پنجرهها میتوان بهطور طبیعی تهویه هوا را انجام داد.
معایب احداث گلخانه تونلی
احداث گلخانه تونلی معایبی دارد که باید در نظر گرفته شود. یکی از نقاط ضعف اصلی این نوع گلخانهها مربوط به تهویه هوای طبیعی است. بهدلیل قوسی بودن دیوارهها، نصب پنجرهها دشوار است و این موضوع میتواند به تهویه ناکافی منجر شود. برای حل این مشکل، معمولاً از موتورهای پنجره رولاپ برای باز کردن پنجرهها استفاده میشود که این امر میتواند هزینهبر باشد و نیاز به نگهداری بیشتری داشته باشد.
علاوه بر این، طراحی گلخانههای تونلی باید بهصورت دقیق و گنبدی شکل باشد. در برخی موارد، بالاترین نقطه سقف به شکل افقی ساخته میشود که این موضوع میتواند منجر به جمع شدن برف و رطوبت در این نواحی شود. این تجمع میتواند به آسیب به سازه و حتی گیاهان در داخل گلخانه منجر شود.
همچنین، با وجود طراحی بهینه، ممکن است در شرایط جوی نامناسب، مشکلاتی در حفظ دما و رطوبت به وجود آید. این عوامل، بهویژه در مناطق سردسیر، ممکن است بر تولید و کیفیت محصولات تأثیر منفی بگذارد. در نهایت، در نظر گرفتن این معایب برای تصمیمگیری در مورد احداث گلخانه تونلی ضروری است.
انواع گلخانه تونلی
این نوع از گلخانه دو نوع دارد که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم:
-
گلخانه تونلی تک واحدی
گلخانه تونلی تک واحدی دارای واحد های گلخانه ای مجزا است و باید برای جلوگیری از سایه اندازی واحد ها به روی هم, فاصله 2 تا 3 متری آنها رعایت شود. این نوع گلخانه به دلیل اینکه هر واحد سیستم تهویه, گرمایشی و سرمایشی مجزایی دارد, کنترل تهویه هوا, رطوبت و جلوگیری از ورود حشرات بسیار راحت است
-
گلخانه تونلی چند واحدی
این نوع گلخانه یا گلخانه مرکب, تعدادی گلخانه تونلی تک واحدی است که به هم متصل می باشند. در آن ها به دلیل پیوستگی تونل ها, کنترل عواملی مثل تهویه هوا, گرمایش و جلوگیری از ورود آفت ها و حشرات سخت تر است. اگر سیستم گرمایشی این گلخانه ها دچار مشکل شود, تمامی دهانه ها نیز به مشکل می خورند. به طور کلی ساخت گلخانه تونلی چند واحدی از گلخانه تونلی تک واحدی مناسب تر و به صرفه تر است.
مراحل راه اندازی
از این گلخانه ها برای تولید محصولاتی مثل خیار, گوجه, بادمجان و…… استفاده می کنند. ظاهر گلخانه های تونلی همانطور که از نامش پیداست مانند یک تونل است که دارای ارتفاع کم و طول و عرض زیاد می باشد. در ادامه مراحل احداث آن را ذکر می کنیم:
-
فراهم کردن مکان مناسب برای احداث
برای راه اندازی گلخانه های تونلی در قدم اول باید مکان مناسبی را پیدا کنید. به دلیل اینکه به تابش مستقیم نور خورشید نیاز دارند نمی توان آنها را در نزدیک خانه یا درختان احداث کرد. مکان مناسب احداث این نوع گلخانه, جایی است که ارتفاع کمی داشته باشد و زمین آن نیز صاف باشد.
برای احداث گلخانه تونلی بهتر می توانید از بادشکن های مصنوعی, توری و….. استفاده کنید تا جلوی هر گونه باد و طوفان را بگیرد.
در هنگام راه اندازی این گونه گلخانه ها حتما باید مکانی را در نظر بگیرید که به برق و آب دسترسی داشته باشد. چرا که بیشتر تجهیزات این نوع گلخانه از برق می باشد. البته می توانید در هنگام نبود برق یا ضعیف بودن آن از موتورهای برق نیز استفاده کنید که هزینه های زیادی را برای شما در پی خواهد داشت.
-
داشتن لوازم اولیه جهت ساخت
بعد از اینکه مکان مناسبی را برای احداث این نوع گلخانه پیدا کردید, در ادامه باید اسکلت آن را بسازید. اسکلت آن توسط لوله های فولادی و گالوانیزه ساخته می شوند.
این لوله ها در برابر شرایط آب و هوایی مختلف مقاومت خوبی را از خود نشان می دهند. آن ها نیز نیاز به وسایلی دارد که بتواند نور خورشید را منعکس کند.
-
داشتن لوازم اولیه برای تنظیم شرایط آب و هوایی
تمامی گلخانه ها باید دارای تجهیزاتی جهت کنترل دمای محیط گلخانه باشند. از جمله این تجهیزات می توانیم به فن تهویه, هیتر گلخانه و….. اشاره کنیم. برای تنظیم رطوبت داخل گلخانه نیز باید از رطوبت سنج و رطوبت ساز استفاده کنید.
-
داشتن تجهیزات لازم برای آبیاری گیاهان
آبیاری گیاهان گلخانه ای معمولا به دو روش دستی و اتوماتیک صورت می گیرد. گلخانه های تونلی کوچک از روش دستی استفاده می کنند. در روش دستی آب زیادی مصرف می شود. در روش آبیاری اتوماتیک گیاهان به وسیله یک سری تجهیزات به خوبی و با مصرف مقدار کمی آب آبیاری می شوند.
بررسی هزینه ساخت گلخانه تونلی
هزینه ساخت گلخانه تونلی به عوامل مختلفی بستگی دارد که در مجموع میتوانند تأثیر زیادی بر هزینه نهایی داشته باشند. یکی از عوامل کلیدی، ابعاد گلخانه است. هرچه گلخانه بزرگتر باشد، هزینه مواد و نیروی کار بیشتری نیاز دارد.
مواد اولیه به کار رفته در ساخت گلخانه تونلی نیز نقش مهمی در هزینهها دارد. معمولاً این گلخانهها از پلاستیک یا نایلون، تیرکهای فلزی یا چوبی و دیگر مصالح ساده ساخته میشوند. هزینههای مربوط به این مصالح بسته به کیفیت و نوع آنها متفاوت است.
علاوه بر این، تجهیزات مورد نیاز نیز به هزینه ساخت گلخانه افزوده میشود. این تجهیزات شامل سیستمهای آبیاری، تهویه و گرمایش هستند که هر یک هزینههای مخصوص به خود را دارند. همچنین، نصب این تجهیزات ممکن است نیاز به نیروی متخصص داشته باشد که به هزینهها اضافه میکند.
برای احداث گلخانه تونلی، هزینههای جانبی نیز باید در نظر گرفته شوند. این هزینهها میتوانند شامل مجوزهای لازم، هزینههای حمل و نقل مصالح، و همچنین هزینههای نگهداری و تعمیرات در آینده باشند.
با این حال، بهطور کلی هزینه ساخت گلخانه تونلی نسبت به سایر انواع گلخانهها کمتر است. این ویژگی، همراه با سهولت در ساخت و نصب، گلخانههای تونلی را به گزینهای جذاب برای کشاورزان تبدیل کرده است. با توجه به مزایای اقتصادی و عملکردی، احداث گلخانه تونلی میتواند به افزایش بهرهوری و کیفیت محصولات کشاورزی کمک کند.
نتیجه گیری
در این مقاله به بررسی کامل گلخانه تونلی پرداختیم. اگر شما قصد راه اندازی این نوع گلخانه را دارید و می خواهید محصولات خود را در آن پرورش دهید, اول از همه باید در مورد مزایا, معایب, مراحل راه اندازی و….. آن اطلاعاتی را کسب کنید.